ایوان تورگینیف نویسنده شهیر روس در داستان «عشق اول» ادبیات را در راه احساسات عمیق انسانی به شهادت می‌رساند. در این داستان ما به وفور خاطرات تلطیف شده نویسنده‌ای را می‌بینیم که شدیدا به ناخودآگاهش رجوع می‌کند. در واقع «عشق اول» برداشتی عمیق از دوران بلوغ و ترشح غلیظ احساسات آدمی نسبت به زیبایی‌ها است. هنگامی که مولف که خود به شخصیت اصلی داستان تبدیل شده است در توصیف زیبایی زیناییدا، معشوقه‌اش، پا را از حد واقعیت فرا نمی‌گذارد و حسادت‌ها و جاه طلبی‌های یک دختر فلاکت زده اما اغوا گر را به تصویر می‌کشد، می‌خواهد دو معقوله ترس و خودپسندی را کنار یک دیگر قرار دهد و از دل آن به مابه‌ازاهای داستانی دست یابد.
مرگ
علاوه بر اینکه فلسفه مرگ در ادبیات خود می‌تواند یک معقوله تراژیک باشد گنجاندن آن در دل یک متن رمانتیک اوج حسرت مولف را از تجربه زیسته معنا می‌کند. وقتی که زیناییدا مجلس‌های نه چندان اعیانی برگزار می‌کند، و در آن مردهایی را که با ناز و کرشمه اغوا کرده است دور خود جمع می‌کند و هر یک را به تمسخر عاشق دلباخته خود عنوان می‌کند این اعمال که هر کدام فعلیت خودپسندانه دارند برای عاشق داستان مجذوب کننده و در عین حال حسادت برانگیز هستند. هیچ خواننده‌ای خیال اینکه ممکن است معشوق داستان سرآنجامی جز سرخوشی و خوشبختی داشته باشد را از سر نمی‌گذراند اما این مولف است که با زیرکی کشمکش‌های ارتباطی میان عناصر دراماتیک را به یک پایان تراژیک ختم می‌کند. به عقیده من مسخ کافکا یک اثر همواره بدیع است که در مقیاس ادبیات آلمانی نوعی تابو شکنی در مواجهه با دگردیسی‌های انسانی محسوب می‌شود و باید عشق اول تورگینیف را از بُعد شخصیتی یک اثر متنبه شده در مواجهه با احساسات در حال تغییر آدمی شمرد. البته که این دو داستان هیچ شباهتی نه به لحاظ محتوا و نه به لحاظ فرم با یک دیگر ندارند اما هر دو به وسعت آنچه خلق می کنند احساساتی هستند. از سوی دیگر رابطه ای که بین پدر و مادر عاشق داستان در «عشق اول» تورگینیف می‌بینم با رابطه ای که کافکا در مسخ با مادر خود برقرار می‌کند شدیدا نزدیک به هم است. نه به لحاظ تشابه شخصیتی بلکه به لحاظ تشابه ارائه. هم تورگینف و هم کافکا هر دو بر این باورند که مادر موثرترین عضو خانواده است. کافکا نشان می‌دهد که دیگر اعضای خانواده از اطلاع درباره بروز حادثه‌ای که در اتاق خواب شخصیت داستان رخ داده است به مادر می‌ترسند و تورگینیف نیز با وصف خصوصیات مادر خود نشان می‌دهد که خانواده معشوق در داستان در  چه میزان از فرهنگ و ادب قرار دارند و از اینکه مادر خود روی خوش به زیناییدای داستان نشان نمی‌دهد کلافه است. و بالاتر اینکه نمی‌خواهد مادر متوجه احساسی که به زیناییدا پیدا کرده است شود که این خود بیانگر دو خصوصیت مبرهن در سن و سال شخصیت داستان است‌. محافظه کاری و در عین حال خوش رقصی برای معشوقی که 4 سال از او بزرگتر است. در واقع می توان به این بُعد روانشانی نزدیک شد که در سنین 16 تا 20 سال پسرها به دنبال مادر جدیدی برای خود می‌گردند غافل از این که هیچ دختری نقش مادر را برای یک پسر بازی نمی‌کند مگر اینکه به دنیا آورده باشدش. هنگامی که زیناییدا از جراحت عاشق داستان پس از پریدن از بالای درخت به پایین نگرانی بروز می‌دهد مولف این نگرانی را با ذوق زدگی به مخاطب نشان می دهد تا این احساس نیاز به درک حس مادرانگی از سوی معشوق برای مخاطب به روشنی تداعی شود. وقتی که عاشق می فهمد پدری که ده سال از مادرش بزرگتر است و همچنان خوشتیپ و جنتلمن به نظر می‌رسد با معشوقه اش در ارتباط است خواننده فرو ریختن پارچ آب سرد بر تفکرات عرفانی - احساسی خود را لمس می‌کند چرا که هیچ اِلمانی نیست که دال بر ارتباط میان پدر و معشوق در داستان باشد. و در آخر خبر مرگ معشوق در هنگام زایش فرزند خود آن هم توسط رسپشن هتل عاشق را در بی‌تفاوتی‌ای غرق می‌کند که باعث می‌شود تا سال‌ها بعد این حادثه همانند بغضی فرو خورده در اندام تنفسی او باقی بماند. پس در روزی که عشق بمیرد مولف دست به ابتکار عمل می‌زند و خاطرات را آنطور که خود می‌خواهد بر روی کاغذ می‌رقصاند.
 

مهر: نمایش «قلاده‌ای برای یک سگ مرده» به نویسندگی محمد چرم‌شیر و کارگردانی حامد هادوی این روزها در آمفی تئاتر تماشاخانه صحنه آبی روی صحنه می‌رود. محمد چرمشیر در این مونولوگ زندگی مردی را به تصویر می‌کشد که در آخرین روز زندگی‌اش به واکاوی و واگویی آنچه در دوران حیاتش تجربه کرده است، می پردازد. او که گرفتار بیماری روانی شده است برای حل مسایل به جای مانده از گذشته‌اش در یک بیچارگی محض به‌سر می‌برد و خودش را سگ می‌بیند. او گوشت پرمنگنات زده ای را بی اعتراض بلعیده و حالا در حال مرور زندگی‌اش است ... به تازگی تیزر این اثر نمایشی نیز منتشر شده است. محمد فرامرز تنها بازیگر این اثر تک پرسوناژ است. در خلاصه داستان «قلاده ای برای یک سگ مرده» آمده است: «مردی در گیر و دار اختلالات روانی‌اش خود را سگ می‌پندارد. او در طول نمایش به واگویی آنچه در دوران حیاتش بر او گذشته می‌پردازد و با نگاهی سرد، شبه‌روشنفکران نو پا و کج فهم دنیای مدرن را مورد انتقاد قرار می‌دهد.» این اثر نمایشی تا ۳۰ آذر ماه ساعت ۱۹ در تماشاخانه صحنه آبی روی صحنه‌ می‌رود. علاقه‌مندان برای تهیه بلیت این نمایش می‌توانند به سایت تیوال مراجعه کنند.


 

دانشجو: «مسافری از گانورا» داستان پسر بچه‌ای به‌نام «سهیل» است که از معلولیت رنج می‌برد. او برای رها شدن از این رنج وارد ماجرایی نفسگیر می‌شود تا در عوض دستیابی به توانایی راه رفتن به موجودات فضایی کمک کند تا فضاپیمای فرمانروای گانورا را پیدا کنند  و... این انیمیشن سینمایی به کارگردانی سید احمد علمدار و تهیه‌کنندگی و نویسندگی سید محمدحسین علمدار تولید شده است. انیمیشن «مسافری از گانورا» مفاهیمی نظیر قهرمان واقعی در مقابل ابرقهرمان‌های خیالی، امیدواری، برادری با مهاجران، احترام به والدین، دفاع مقدس و ... را به صورت هنرمندانه برای مخاطب کودک خود بازگو می‌کند. مسافری از گانورا از نیمه آذرماه به فهرست اکران سینما‌های سراسر کشور افزوده شده است و در ۴۸ ساعت که از اکران عمومی این انیمیشن گذشته ۳۱۶۶ نفر این انیمیشن را تماشاکرده‌اند. این اثر در سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان موفق به دریافت پروانه زرین جایزه ویژه دبیر جشنواره، تندیس ویژه ستاد ملی خانواده و جوانی جمعیت و هم‌چنین جایزه «فرهنگ بنیان» شد.
 

تسنیم: جایزه ادبی جلال آل احمد که براساس آیین نامه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی باید در روز تولد جلال آل احمد یعنی یازدهم آذر هرسال برگزار شود، امسال هم نتوانست در زمان مقرر برگزار شود و حالا باید دید در ایام باقیمانده از ماه آذر، شاهد برگزاری اختتامیه خواهیم بود یا این جایزه، امسال هم مانند سال گذشته در دی ماه برگزار می‌شود. آنچه باعث می‌شود مخاطبان ادبیات داستانی، به نتایج امسال جایزه توجه بیشتری داشته باشند، ناتوانی داوران دوره‌های گذشته جایزه در معرفی برگزیدگان در رشته‌های رمان و داستان کوتاه است. این سؤال برای مخاطبان ادبیات داستانی ایجاد شده است که دلیل اصلی ناکامی ‌داوران در انتخاب یک کتاب به عنوان برگزیده در طول چندین دوره برگزاری جایزه جلال چیست و آیا این روند، امسال هم ادامه خواهد داشت؟ شاید یکی از دلایل این مسأله، آیین نامه مربوط به داوری جایزه باشد که بسیار سخت گیرانه تدوین شده است. در این صورت انتظار می‌رود برگزارکنندگان جایزه، مطالبات جامعه مخاطبان خود را دریابند و به اصلاح آیین نامه دست بزنند. شاید هم داوران وقتی در جایگاه داوری آثار قرار می‌گیرند، بیش از حد سختگیر و آرمانگرا می‌شوند. اگر چنین باشد، باید گفت حفظ اعتبار علمی ‌و کارشناسی جایزه کار خوب  و درستی است اما این دغدغه، نباید راه را برای رسیدن به اهداف اصلی جایزه یعنی آشنا کردن مردم با آثار خوب و تقویت و حمایت از داستان نویسان خلاق را ببندد. ممکن است برخی مصلحت اندیشیها و تحفظها دربارۀ برخی نامها وجود داشته باشد که به نظر می‌رسد این مصلحت اندیشی‌ها هم اگر از حد معقول بگذرد، شایسته نیست. جایزه جلال از میان آثاری که در داخل کشور و با مجوز  رسمی ‌وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌منتشر شده اند، آثاری را به عنوان آثار برتر انتخاب می‌کند و برای داوران باید همین مجوز و قرارداشتن کتاب در چرخۀ رسمی‌ و قانونی بس باشد و دیگر به سبک و سنگین کردن کارنامۀ برگزیدگان مشغول نشوند.
آماری که با ما حرف می‌زند
برای اینکه تأثیر انتخاب آثار برگزیده در جایزه‌ای به اهمیت و اعتبار جایزه جلال را درست‌تر درک کنیم، کافی است به رشد قابل توجه آثار در رشته مستندنگاری توجه کنیم. به همان نسبت که جایزه جلال در سالهای اخیر نسبت به انتخاب آثار در حوزه داستان نویسی، سختگیر بوده است؛ در انتخاب آثار برگزیدۀ مستندنگاری خوب عمل کرده است.